Türkiye'nin En Yaşlı Ağacı: 4 Bin Yıllık Porsuk Ağacı

 

Türkiye'nin En Yaşlı Ağacı: Zonguldak'taki 4 Bin Yıllık Porsuk Ağacı

Türkiye'nin bilinen en yaşlı ağacı, Zonguldak'ın Alaplı ilçesine bağlı Gümeli beldesinde bulunan ve yaşının 4 bin 112'nin üzerinde olduğu tespit edilen bir porsuk ağacıdır. Bu anıt ağaç, sadece Türkiye'nin değil, dünyanın da en yaşlı ağaçları arasında yer almaktadır.

Bronz Çağı'na Tanıklık Eden Bir Doğa Harikası

2016 yılında yapılan bilimsel çalışmalarla yaşı belirlenen porsuk ağacının (Latince: Taxus baccata), filizlendiği dönemin Bronz Çağı'na denk geldiği tahmin edilmektedir. Bu da onu Anadolu topraklarının yaşayan en eski tanıklarından biri yapmaktadır. Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi'nden uzmanların yaptığı incelemeler sonucunda yaşı tescillenen ağaç, Gümeli Tabiat Anıtı içerisinde koruma altına alınmıştır.

Bu heybetli porsuk ağacının keşfi, bölgenin ve Türkiye'nin doğal mirası açısından büyük bir önem taşımaktadır. Ağacın bulunduğu alan, zengin biyoçeşitliliği ile de dikkat çekmektedir.

Yaşı Konusundaki Bilimsel Tartışmalar

Porsuk ağacının yaşı konusunda bilim dünyasında farklı görüşler de mevcuttur. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi tarafından yapılan bir başka araştırmada ise ağacın yaşının 1950-2000 aralığında olabileceği öne sürülmüştür. Ancak, 4 bin yılı aşkın yaşıyla ilgili ilk tespit daha geniş bir kabul görmüş ve ağacın resmi olarak anıt ağaç statüsü kazanmasını sağlamıştır.

Türkiye'nin Diğer Asırlık Çınarları

Zonguldak'taki porsuk ağacı listenin başında yer alsa da, Türkiye'nin dört bir yanı yüzlerce, hatta binlerce yıllık anıt ağaçlara ev sahipliği yapmaktadır. Bu ağaçlardan bazıları şunlardır:

Antalya'daki Ambar Katran Sediri: Kumluca ilçesinde bulunan bu sedir ağacının yaşının 2 bin 300'ün üzerinde olduğu tahmin edilmektedir.

Kahramanmaraş'taki Doğu Çınarı: Göksun ilçesinde yer alan bu çınarın yaşının ise 2 bin 200'ün üzerinde olduğu düşünülmektedir.

Konya'daki Kokulu Ardıç: Taşkent ilçesindeki bu ardıç ağacının da 2 bin yaşını aştığı bilinmektedir.

Bu asırlık ağaçlar, Türkiye'nin zengin doğal ve kültürel mirasının birer parçası olarak, geçmişten günümüze uzanan birer köprü görevi görmektedir.